comentzàri , vrb: comintzare,
cumantzai,
cumenciae,
cumenciai,
cumenciare,
cumentzai,
cumetzai,
cumintzare,
cummentzai Definition
fàere is primas cosas de una faina, passare is primos momentos, is primas dies de unu tempus, fàere su primu tretu de unu camminu: nau a sa sola, cricare arreghèscias, bogare iscóticos, iscusas / cumentzai una carrada, un'ampudha (o àteru istrégiu)= tocare, comintzare a pigare de una cuba, de un'ampulla su binu (o su chi est, de un'isterzu prenu)
Synonyms e antonyms
acirrai,
atelare,
incomintzae,
inghitzai,
isprimitziai,
primitziai
| ctr.
acabbae,
sensai
Sentences
geo de annos ndhe cumèncio otanta duos ◊ totu est a comintzare: a sighire za benit prus fàtzile ◊ no isciu de cali parti comentzari ◊ mi la leo in do e comintzo sas rimas a cantare ◊ oi cumetzat de chitzi su sudori, fendi su cumossu de su pani!
2.
e lah, immoi cummentza, lah!…◊ no comintzes, no, ca tantu mancu t'iscurto!
3.
babbu at cumentzau sa mellus carrada ◊ no los comintzes totu cussos pischedhos de casu: sega totu de unu!
Translations
French
commencer
English
to begin
Spanish
empezar,
comenzar
Italian
incominciare,
cominciare,
principiare
German
anfangen.
imbucài, imbucàre, imbucàri , vrb: immucare Definition
pònnere in buca; intrare, fàere intrare a unu logu (e fintzes abbojare, atobiare); pigare o cumenciare a fàere calecuna cosa
Synonyms e antonyms
comentzari,
imbrocare,
inghitzai,
intrae
Idioms
csn:
i. una cosa a unu = prenàrelu, ponnerecheli carchi idea in conca; i. una fàula a unu = contàreli fàulas, fàghereli a crere cosas chi no sunt; imbucaisí dogna cosa = crere totu; no ischire da' ube l'i. = no isciri de aundi cummentzai a fai unu trabballu, o una chistioni; i. una surra a unu = surraidhu; imbucare una lítera = betarechela in sa casseta ue collint sa posta in tuca
Sentences
zughiat in manu unu cantu de pane e imbucadu si che l'at ◊ imbucadichelu custu bículu de pane!
2.
sos boes che cherent imbucados in sa tanca ◊ imbucàdeche sos canes in sa malesa a ndhe suguzare sos porcrabos! ◊ at imbucatu un'amica chi no bidiat dae pitzinnia (G.Farris)◊ atacamos unu dae un'ala e unu dae s'àtera e nos imbucamos a mesu caminu (E.A.Bernardini)◊ segunnu inue che imbucat no torrat a presse!◊ Pilighita no bolit imbucari a criari!◊ immuca, immuca: tira sa coldiola e ispigne sa genna!
3.
dhi fut imbucada una grandu timoria ◊ est imbucandumí unu fàmini!…◊ bufit una tassixedha, ca dhi fait imbucai apititu! ◊ imbuchit, bengat aintru! ◊ si su dinai nc'est essiu, bolit nai ca est peri imbucau! ◊ lasso sa bidha e imbuco in su caminu ◊ no funtzionat bèni ca dhui at imbucau abba in mesu de is orrollianas
4.
at imbucau a castiare, a pròere, a prànghere, a ríere, a chistionare ◊ l'imbucas a bufare dae manzanu: a candho a sero pares un'istratzu! (Tz.Muredda)
Translations
French
nourrir à la petite cuillère
English
to feed,
to prompt,
to enter,
to begin
Spanish
alimentar,
embocar
Italian
imboccare
German
in den Mund stecken,
einbiegen.
incaminàre , vrb: incamminai Definition
cumenciare a andhare, cumenciare su camminu, su viàgiu, pònnere in o ammostare su camminu (bonu) de fàere; fàere andhare, bogandhoche a ccn.
Synonyms e antonyms
comentzari,
incarrebai,
tocai 1
Sentences
Deus at a incamminai is passus nostus in sa bia de sa paxi ◊ sa cussorza che fit atesu e si fit incamminadu luego ◊ sa chistioni si podit incamminai fàcias a su giustu ◊ candho creias chi fist arrivadu ti fist pagu prima incaminendhe ◊ s'afari est incamminau ◊ incamminarí e bai a s'ortixedhu!
2.
is serbidoras nci dhas apu incamminadas totu: sa cosa mi dha fàciu dèu
Translations
French
acheminer
English
to begin
Spanish
emprender el camino,
encaminar
Italian
avviare
German
sich auf den Weg begeben.
inghitzài, inghitzàre , vrb Definition
fàere is primas cosas de una faina, passare su primu tempus de una sumana (manna o pitica), is primas dies de unu tempus; tocare, cumenciare calecuna cosa de papare o de bufare / pei inghitzau = pitigadu
Synonyms e antonyms
atelare,
comentzari,
coviare 1,
isprimitziai
| ctr.
acabbae
Sentences
su soli inghitzat a indorai is trigus ◊ apu inghitzau a solu cantendu sa stória nosta (F.Madau)◊ pustis de cancun'annu ant inghitzau a nai ca is fàbbricas no rendint e dhas torrant a serrai ◊ immoi inghitzat sa cumunioni ◊ torreit a inghitzare nèndhemi chi cussu fit su mezus chi teniat (N.Falconi)
2.
eus inghitzau su sartitzu nou
3.
seu andada assumancu in binti domus e portu totu is peis inghitzaus!
Etymon
ltn.
initiare + ghetare
Translations
French
commencer
English
to begin
Spanish
empezar,
comenzar
Italian
incominciare,
iniziare
German
anfangen,
beginnen.